Y Jang Tuyn – chàng cao nguyên say nhạc

Nhận tin chồng qua đời sáng 20/9, chị Tạ Thị Hằng – vợ ca sĩ Y Jang Tuyn – cho biết suy sụp, đầu óc trống rỗng. Một ngày trước, chị vẫn thay anh làm lễ cúng tổ nghề sân khấu, mong chồng bình an, sớm về nhà, trở lại ca hát.

Chị nói: “Chúng tôi quen biết, yêu nhau từ thời sinh viên, gắn bó ngót nghét 20 năm, giờ anh để lại tôi một mình. Tôi chưa biết tính sao, nhưng tôi có công ăn việc làm, sẽ gắng gượng nuôi hai con”. Từ sáng, vài người hàng xóm sang an ủi ba mẹ con chị, giúp chị bày biện bàn thờ. Còn chị chẳng thiết làm gì, chỉ mong sớm nhận tro cốt chồng.

Y Jang Tuyn nhập viện điều trị Covid-19 từ hơn một tháng trước. Ban đầu, anh vẫn lạc quan, thông báo với bạn bè phải đi “công tác đặc biệt”, dặn mọi người không hỏi han nhiều. Lần cuối anh trò chuyện với vợ là cuối tháng 8. Khi ấy, anh chúc sức khỏe ba mẹ con rồi nói: “Anh rất mệt”. Vài ngày sau, ca sĩ phải can thiệp ECMO nhưng chị Hằng vẫn chờ đợi phép màu xảy ra. Chị còn nhờ bác sĩ mở loa nhỏ album của chồng, mong anh nghe nhạc vực dậy tinh thần.

Y Jang Tuyn hát ‘Chỉ sống một lần thôi’

Nhiều bạn bè, đồng nghiệp của Y Jang Tuyn buồn bã tiễn biệt chàng trai cao nguyên hồn hậu, phóng khoáng. Ca sĩ Hà Quý cho biết Y Jang Tuyn hay cười, ít nói nhưng hết lòng vì đồng nghiệp. Họ quen nhau năm 2007 tại Đài Tiếng nói Nhân dân TP HCM. Lúc đó, Hà Quý là thí sinh một cuộc thi hát còn Y Jang Tuyn đã nổi tiếng nhưng vẫn cư xử bình dị, hòa nhã. Mến tài của nhau, cả hai cùng lập nhóm nhạc biểu diễn tại các tụ điểm suốt 10 năm. Hà Quý nói: “Anh tính rất lành, hễ ai gặp chuyện gì là anh liền đến để giúp, tính cách hào sảng đúng chất người con Tây Nguyên. Anh rất hay nâng đỡ đàn em mới vào nghề, coi đó như một phần trách nhiệm của mình”.

Nhạc sĩ, kiến trúc sư Nguyễn Quốc Học nhớ khi anh là sinh viên năm cuối, muốn thực hiện CD nhưng không đủ tiền, ca sĩ Y Jang Tuyn và nhạc sĩ Trần Anh Vũ đã giúp không công. Thời điểm ấy, gia đình cố nghệ sĩ gặp nhiều khó khăn khi mới sinh con đầu lòng. Thế nhưng, hai vợ chồng anh vô cùng hiếu khách, thường rủ bạn bè trong giới đến nhà trọ gần Đại học Luật TP HCM ăn cơm, đàm đạo chuyện nghề.

“Nỗi nhớ cao nguyên” – Y Yang Tuyn hát và sáng tác

Trần Quang Cường – một người bạn của ca sĩ – nhận xét anh luôn chu đáo, ân cần với bạn. “Tôi sống ở Huế, cậu ấy ở TP HCM nhưng vẫn thường xuyên liên lạc. Năm ngoái, khi miền Trung lũ lụt, cậu ấy còn viết nhạc động viên tôi. Lần cuối chúng tôi gặp nhau là Festival Huế 2018, Tuyn ra công tác theo đoàn Hội Nhạc sĩ TP HCM”, anh Cường nói.

Y Jang Tuyn mê âm nhạc như máu thịt. Thời là sinh viên Đại học Văn hóa Hà Nội, anh thường xuyên tham gia các phong trào ở trường. Nhờ hoạt động tập thể, anh quen chị Hằng – bạn đời của anh. Họ vượt khoảng cách xa xôi – Y Jang Tuyn quê ở Gia Lai còn vợ gốc Nghệ An – để đến bên nhau.

Anh tự dành dụm, bỏ tiền túi làm bảy album, từng tìm tòi thử nghiệm một số dòng nhạc ngoài các bản tình ca Tây Nguyên. Sau hơn chục năm bươn chải ở thành phố, anh tự mở được studio, miệt mài thu âm, sáng tác. Ca sĩ không bao giờ nề hà chuyện cát-xê. Anh Nguyễn Quốc Học nói một lần, Y Jang Tuyn hát ở phòng trà Tiếng dương cầm của cố nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9, số tiền nhận được rất nhỏ, chỉ đủ đãi bạn bè ăn uống ở quán cóc. Ca sĩ nói: “Anh vui lắm vì quý mến chú Nguyễn Ánh 9”.

Nhạc sĩ Quỳnh Hợp quen Y Jang Tuyn từ khi anh mới vào nghề, đoạt giải ba Tiếng hát truyền hình năm 2003, cũng là người đầu tiên trả cát-xê thu âm cho anh. Gần 20 năm qua, anh thường xuyên góp mặt vào các album của chị. Quỳnh Hợp đánh giá Y Jang Tuyn là gương mặt hát nhạc Tây Nguyên tiêu biểu, sau thế hệ của Y Moan, Siu Black. Anh còn thuộc số ít có thể hát nhạc truyền thống của nhiều vùng miền như ca trù, dân ca Trung bộ, Nam bộ… lẫn nhạc trẻ. “Tất nhiên, hát hay nhất là các ca khúc về đại ngàn”, chị nói.

Anh được đánh giá có nền tảng tốt vì học thanh nhạc bài bản, chất giọng đặc biệt cùng đam mê cháy bỏng nên dễ nắm bắt “hồn” bài hát. Anh còn sáng tác nhiều thể loại, từ nhạc trẻ đến trữ tình, ca khúc Tây Nguyên với phong cách phóng khoáng.

Sinh thời, Y Jang Tuyn trăn trở khi quyết định bám trụ đất Sài Gòn, nuôi tình yêu ca hát. Cựu nhà báo Lê Duy Thủy – đồng hành anh nhiều năm – cho biết: “Bố Tuyn làm cán bộ quản lý văn hóa ở Gia Lai, từng nhiều lần khuyên cậu về quê lập nghiệp, có công việc ổn định. Thế nhưng, Tuyn vẫn quyết định ở lại. Cậu ấy sợ sức sáng tạo bị mài mòn nếu gắn với công việc bàn giấy”. Chị là người hướng dẫn Jang Tuyn kiến thức báo chí cơ bản để thi vào Đài tiếng nói Nhân dân TP HCM. Anh từ đó gắn bó với công việc biên tập viên âm nhạc suốt 20 năm.

Ca sĩ Y Jang Tuyn – Sài Gòn Thank You

Vợ ca sĩ cho biết anh ấp ủ nhiều dự định dang dở, chưa kịp hoàn thành. Một năm qua, anh viết nhiều ca khúc đề tài chống dịch, như một cách góp sức thầm lặng cho cuộc chiến dai dẳng với Covid-19. Cuối tháng 7, trước khi ngã bệnh, anh giới thiệu nhạc phẩm cuối cùng – Saigon Thank you. Anh ra đi, vợ và nhiều bạn bè nghe lại ca khúc như một cách gợi nhớ về những điều tốt đẹp nhất anh gửi lại nhân gian.

“Sài Gòn ơi, hôm nay bạn khỏe không?
Sài Gòn ơi, hôm nay bạn thế nào?
Sài Gòn cảm ơn món quà khắp quê xa
Này thì rau thơm, này bầu, bí, củ khoai, cân gạo
Lặn lội khuya sớm, từng chuyến xe âm thầm
Mang cả quê hương sớt chia cùng Sài Gòn
Sài Gòn cảm ơn, lời cảm ơn từ trái tim…”

Nhật Thu