Nhà văn Pháp được dự đoán thắng Nobel

Nobel Văn học sẽ được Viện Hàn lâm Thụy Điển công bố vào 13h ngày 7/10 (giờ địa phương). Hôm 4/10, tờ The Guardian đưa danh sách những tên tuổi tiềm năng, theo nhà cái nổi tiếng của Anh – Ladbrokes. Annie Ernaux đứng đầu với tỷ lệ 8/1 (một ăn tám). Nước Pháp có 15 nhà văn đoạt giải thưởng, gần nhất là Patrick Modiano (2014).

Annie Ernaux sinh năm 1940, nổi tiếng qua nhiều tiểu thuyết tự truyện phản ánh hiện thực cuộc sống. Cuốn A Girl’s Story của bà được xuất bản ở Việt Nam đầu năm nay, với tên Hồi ức thiếu nữ. Tác phẩm kể cuộc đời bà giai đoạn năm 1940-2006, từ khi còn là cô bé đến lúc trưởng thành, đối diện hôn nhân tan vỡ. Qua trải nghiệm cá nhân của Annie Ẻnaux, tác phẩm phản ánh những biến động của xã hội Pháp. Cuốn A Man’s Place (Một chỗ trong đời) ra mắt trong nước hồi 2016, là ký ức của bà về người cha thuộc tầng lớp lao động.

Nhà thơ Canada Anne Carson, tiểu thuyết gia Nhật Bản Haruki Murakami, nhà văn Nga Ludmila Ulitskaya, nhà văn Canada Margaret Atwood, cây bút người Guadeloupe Maryse Condé và tác giả người Kenya Ngũgĩ wa Thiong’o cùng được đặt cược tỷ lệ 10/1 (một ăn mười). Họ đều là những gương mặt quen thuộc được người hâm mộ kỳ vọng thắng giải hàng năm. Năm ngoái, nhà thơ Mỹ Louise Glück được vinh danh. Viện Hàn lâm Thụy Điển ca ngợi nhờ “một giọng thơ không lẫn vào đâu được, với vẻ đẹp nghiêm khắc khiến sự tồn sinh của cá nhân trở nên phổ quát”.

Vài năm gần đây, Nobel Văn học vướng nhiều tranh cãi. Giải thưởng năm 2018 bị hủy do Jean-Claude Arnault, chồng của nhà thơ Katarina Frostenson – thành viên chủ chốt trong Hội đồng Viện Hàn lâm Thụy Điển – bị tố cáo lạm dụng nhiều phụ nữ. Ngoài ra, ông đã làm rò rỉ tên người chiến thắng bảy lần, kể từ năm 1996. Chủ nhân giải thưởng năm 2019 – ông Peter Handke – bị tẩy chay vì từng công khai bảo vệ chính trị gia quá cố – Slobodan Milosevic. Trong một cuộc phỏng vấn được đăng trên website giải, Ellen Mattson – thành viên Viện Hàn lâm – nói điều duy nhất hội đồng quan tâm là giá trị văn học, thay vì bận tâm cuộc sống, quan điểm riêng tư của các cây bút.

Nobel Văn học là một trong sáu hạng mục của giải Nobel, được trao cho tác giả từ bất kỳ quốc gia nào, theo di chúc của nhà hóa học Alfred Nobel. Viện Hàn lâm Thụy Điển sẽ lựa chọn người thắng cuộc. Họ không bao giờ hé lộ dấu hiệu về nhân vật có khả năng đoạt giải cho tới khi công bố kết quả. Danh sách rút gọn của các ứng viên sẽ được tiết lộ 50 năm sau đó. Giải lần đầu được trao cho nhà thơ Pháp – Sully Prudhomme – năm 1901. Viện Hàn lâm Thụy Điển được vua Gustav III thành lập vào năm 1786, chịu trách nhiệm ra quyết định về giải Nobel Văn học, thực hiện theo di chúc nhà tài trợ là ông Alfred Nobel.

Hà Thu